METAVERSE VE SAĞLIK
Metaverse insanların var olduğu, oyun oynadığı ve çalıştığı sürükleyici bir sanal dünya kavramını ifade eder. Bu sanal evrende bulunan kişilerin kendilerini temsil etmesi için avatarlar bulunuyor. Metaverse büyüdükçe, yapay zekâ, sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, tıbbi cihazların interneti, Web 3.0, akıllı bulut, uç bilgi işlem ve kuantum hesaplama gibi teknolojileri, robotik teknolojiler ile buluşturan yeni sağlık hizmetleri ortaya çıkmıştır.
Birçok sektör gibi sağlık sektörü de metaverse evrenini keşfetmeyi kendilerine öncelik görüp tıbbi ekosistemde devrim yaratmayı vaat eden ve çığır açacak bu dijital yeniliği araştırıyor.
Bu dijital yenilik; metaverse üzerinden, hastalara dünyanın herhangi bir yerinde bulunan doktorlardan randevu alabilme imkânı sunuyor. Alanında uzman olan hekim, hastanın erişebilmesi mümkün olmayan bir ülkede ise, bu sanal dünya sayesinde deyim yerindeyse iyi olacak hastanın ayağına doktor geliyor. Bu metaverse evreni hastalara ve doktorlara kendilerini huzurlu ve daha rahat hissedebilmeleri için de fırsat sunuyor.
Sanal ortamda bulunan avatarlar insanın bedenini, organlarını, damarlarını gerçeğe en yakın şekilde temsil eden modellerdir. Bu modellerle birlikte fiziksel muayene gerektirmeyen hastalık ve durumlarda hastaneye veya kliniğe gitmeye gerek kalmadan uzmanlarla sanal ortamlarda görüşme olanağı sağlanıyor. Sağlık hizmeti sağlayıcılarını ve kullanıcılarını birbirine bağlamak ve bir araya getirmek için çeşitli simülasyonlar yapılarak algıda seçicilik yaratılıyor. Sanal gerçeklikle daha doğru, etkin ve akılcı aktiviteler yapılabiliyor.
Sağlık hizmetlerinde metaverse’in kullanımı:
1.Tıp Eğitimi ve Öğretimi
AR ve VR teknolojilerinin kullanımı tıbbi eğitim ve bunun yanında ilgili süreç ve standartları da değiştirecektir. VR, tıp öğrencilerinin insan vücuduna tam anlamıyla girmesine, kapsamlı bir görüntü almasına imkân tanımaktadır. Bunun yanında AR teknolojisi, tıp öğrencilerinin yeni uygulamaları tecrübe etmelerine olanak tanımakta ve öğrencilerin bu platformda fiziki olarak öğrenme süreci oluşturmasına imkân sağlamaktadır
Sanal gerçeklik kullanımına başlamadan önce, kadavra kullanmak eğitim için tek seçenek olmuştur. Kadavra kullanımının tek seçenek olması belli başlı problemleri de beraberinde getirdi. Bunların en başında kadavra temininin maliyeti yüksek oluşu ve tek bir kadavra üzerinde birden fazla işlem uygulamanın zor olmasıdır. Sanal gerçeklik sayesinde yapılan bu modeller birden fazla işlem için rahatlıkla tıp eğitimlerinde kullanılabilmekte. Böylelikle kadavra kullanımıyla olası beklenmedik durum yaşanmasını minimize ederek, eğitimin daha efektif olmasını sağlamak amaçlanmıştır.
2. Cerrahi
Robot destekli tıbbi ameliyatlar sağlık sektöründe zaten bir devrim yaratmış olsa da sanal gerçeklik ve yapay zekâ ile artırılmış gerçeklik, karmaşık ameliyatların gerçekleştirilmesinde önemli bir değişim meydana getirecektir. Metaverse’in, kanserli hücreleri veya tümörleri çıkarmak ve omurilikle ilgili karmaşık ameliyatları uygulama konusunda daha yüksek derecede hassasiyet ve doğruluk sağlayacağına inanılmaktadır.
Artırılmış gerçeklik gözlükleri sayesinde cerrahlar tam zamanlı görüş kabiliyetine sahip olacaklar.
Örneğin; ameliyat olacak ortopedi hastasından doğru miktarda kemiği doğru açıyla nasıl çıkarılması gerektiğini, sonrasında protezi doğru şekilde nasıl takacaklarını gözlükler sayesinde kolaylıkla bilmiş olacaklardır.
3.Fitness ve Fizik Tedavi
Fitness ve sağlıklı yaşam açısından metaverse, sanal eğitmenlerin rehberliğinde
kişiselleştirilmiş ve daha etkili egzersizler sağlamak için kullanılabilmektedir. Ek olarak
; fizik tedaviye ihtiyaç duyan kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmek için VR tabanlı egzersizler kullanılabilir. VR gibi ileri teknoloji, uzaktan izleme içeren rehabilitasyon projelerinin daha iyi yönetilmesine yardımcı olacaktır.
Örneğin, hastanın buzdolabını kaç kez açtığı gibi günlük aktiviteleri izlemek için bir hastanın evine yerleştirilen pasif veri sensörlerinin kullanımını değerlendirilmektedir. Sensörlerden gelen bilgi daha sonra terapistin rehabilitasyon sürecini daha iyi yönetebilmesi için sonuçları analiz eden bir bilgisayar veri tabanına geri gönderilerek raporlanmaktadır.
4.Radyoloji
Sağlık sektöründe X-ışınları ve bilgisayarlı tomografi taramaları gibi görsel odaklı teknolojiler hayati önem taşımaktadır. Bu süreçte metaverse teknolojisi de radyoloji alanında kullanılmaya başlanmıştır. Metaverse, radyologların tıbbi görüntüleme sonuçlarını 3D formatıyla daha dinamik ve ayrıntılı olarak görmelerine aracı olup ve bu doğrultuda hastalıkların teşhis edilmesinde daha sağlam sonuçların alınmasına yardımcı olacaktır.
5.Psikiyatri ve Rehabilitasyon
Metaverse’in, gerçek zamanlı iletişim ve sosyallik yönüne sahip olmasıyla psikologların yüz yüze olmadan da hastanın mevcut ruhsal durumunu anlamasına zemin hazırlayabilmesiyle çok ideal bir teknolojidir. Bu nedenle metaverse aracılığıyla hastaların ruhsal durumlarını psikiyatriste bildirmeleri kolaylaşabilir. Böylece hastalar hem mahremiyetlerini koruyarak hem de bulundukları ortamı terk etmelerine gerek kalmadan tedavi görebilirler.
Günümüzde sağlıkta metaverse uygulamaları sınırlı kapsamda ve erişim imkânı olan kişiler tarafından kullanılmaktadır.Tüm teknolojiler gibi yararı gösterildiğinde ve/veya potansiyeli ortaya konulduğunda yaygınlaşarak erişim imkânı ve kullanım alanları artacağı öngörülmektedir.
Kaynak:
Responses